Blockchain: Η νέα τεχνολογία που αφορά όλους μας

Κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων δεκαετιών του 21ου αιώνα έλαβαν χώρα σημαντικές τεχνολογικές επαναστάσεις, οι οποίες άλλαξαν θεμελιωδώς τις ζωές των πολιτών παγκοσμίως. Η πρόοδος στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και τα νευρωνικά δίκτυα είναι μόνο λίγες από τις νέες καινοτομίες που μεταμορφώνουν καθημερινά τον κόσμο. Μία από τις τεχνολογίες που έχει αποκτήσει τεράστια δυναμική τα τελευταία χρόνια είναι και το Blockchain.

Πρόκειται για μια τεχνολογία επαναστατική, η οποία θεωρείται ότι θα αλλάξει τα δεδομένα σε πάρα πολλούς τομείς της νέας οικονομίας. Εφαρμογές της νέας αυτής τεχνολογίας ήδη κατακλύζουν τον τομέα των οικονομικών και βρίσκουν αυξανόμενη απήχηση σε κλάδους όπως οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, η διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας, η ψηφιακή διακυβέρνηση, ακόμη και η τέχνη. Επιχειρήσεις και δημόσιοι οργανισμοί επενδύουν σημαντικά στο Blockchain, προκειμένου να επωφεληθούν από τις ριζοσπαστικές αλλαγές που θα επιφέρει στην οργάνωση και τη λειτουργία των σύγχρονων κοινωνιών και οικονομιών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κύπρος συγκαταλέγεται σήμερα μεταξύ των πλέον προοδευτικών χωρών στον χώρο του Blockchain, έχοντας ψηφίσει από το 2019, την Εθνική Στρατηγική για την υιοθέτηση της τεχνολογίας Blockchain, και σήμερα εργάζεται για την δημιουργία νομοθετικού πλαισίου, που θα διέπει τα πεδία των διαφόρων εφαρμογών. Είναι επομένως σημαντική η ενημέρωση του κοινού σχετικά με την τεχνολογία αυτή, τη σημασία της και τις επιπτώσεις που θα έχει στη ζωή όλων μας στο άμεσο και μακρινό μέλλον.

Λαμβάνοντας υπόψη πως η ανερχόμενη τεχνολογία του Blockchain θα συνεχίσει να μονοπωλεί το παγκόσμιο και τοπικό ενδιαφέρον και να επηρεάζει κάθε πτυχή της ανθρώπινης καθημερινότητας και του επιχειρηματικού χώρου, η εκπαίδευση σε αυτή δεν μπορεί παρά να είναι μονόδρομος και για φοιτητές της Κύπρου. Ενδεικτικά, το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, το οποίο υπήρξε πρωτοπόρο στον τομέα αυτόν, ανέπτυξε καινοτόμα προγράμματα, ώστε οι απόφοιτοι να εξασφαλίσουν ένα σημαντικό εφόδιο, και άρρηκτο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στο χώρο εργασίας ή έρευνας, τόσο του σήμερα όσο και του αύριο.

Η σημασία της τεχνολογίας Blockchain

Σε ερευνητικό επίπεδο, η τεχνολογία Blockchain (όρος που αποδίδεται στα ελληνικά ως “αλυσίδα συστοιχιών”) πρωτοεισήχθη το 1993. Είναι το «πνευματικό παιδί» ενός ατόμου ή μιας ομάδας ατόμων γνωστοί με το ψευδώνυμο, Satoshi Nakamoto, ο οποίος το 2008 εξέδωσε το κείμενο με τα τεχνικά χαρακτηριστικά του Bitcoin θεμελιώνοντας το πρώτο ψηφιακό νόμισμα και την πρώτη πρακτική εφαρμογή του Blockchain. Αλλά από τότε, η τεχνολογία αυτή έχει εξελιχθεί σε κάτι μεγαλύτερο. Επιτρέποντας σε ψηφιακές πληροφορίες να διανέμονται αλλά να μην αντιγράφονται, η τεχνολογία Blockchain δημιούργησε τον κορμό ενός νέου είδους διαδικτύου. Αν και αρχικά προορίστηκε για τα ψηφιακά νομίσματα, Bitcoin, τώρα η νέα αυτή τεχνολογική κοινότητα έχει περισσότερες χρήσεις στην τεχνολογία. Το Blockchain λειτουργεί ως μια δημόσια βάση καταγραφής δεδομένων, τόσο για το Bitcoin όσο και για τις περισσότερες εφαρμογές που το χρησιμοποιούν, που σε συνάρτηση με άλλες τεχνολογίες εξασφαλίζει την ασφαλή και διάφανη επεξεργασία και καταχώριση στοιχείων από ένα αποκεντρωμένο δίκτυο. Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, η τεχνολογία αυτή υποστηρίζει χιλιάδες ψηφιακά νομίσματα, εφαρμογές, και καθημερινές συναλλαγές αξίας δισεκατομμυρίων, χωρίς την ανάγκη διαμεσολάβησης κάποιας κεντρικής διευθύνουσας αρχής, διατηρώντας ταυτόχρονα απόλυτη διαφάνεια και ασφάλεια.

Πώς εφαρμόζεται το Blockchain στην ανθρώπινη καθημερινότητα

Από το 2008, το Βlockchain εξελίσσεται συστηματικά, με αποτέλεσμα την εμφάνιση χιλιάδων άλλων κρυπτονομισμάτων, με διαφορετικά χαρακτηριστικά αλλά και χρήσεις. Σύντομα έγινε αντιληπτό ότι η τεχνολογία αυτή μπορεί να αξιοποιηθεί όχι μόνο στη μεταφορά ψηφιακού χρήματος αλλά και στην ηλεκτρονική μεταφορά άλλων μέσων που εμπεριέχουν αξία (μετοχές, ομόλογα, τίτλοι ιδιοκτησίας κλπ). Έξυπνα συμβόλαια (smart contracts) έδωσαν πλέον τεράστια ώθηση στην τεχνολογία και δημιούργησαν ένα ολόκληρο οικοσύστημα με πεδίο εφαρμογών στο τραπεζικό σύστημα, σύστημα υγείας, την ενέργεια, την έκδοση ακαδημαϊκών τίτλων ή τίτλων ιδιοκτησίας κλπ.

Πρόσφατη εξέλιξη και ενδιαφέρον πεδίο προς εξερεύνηση αποτελεί ο τρόπος με τον οποίον η τεχνολογία Blockchain μπορεί να συνδυαστεί με άλλες καινοτόμες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική, το διαδίκτυο των πραγμάτων (internet of things) και η μηχανική μάθηση (machine learning). Ο συνδυασμός των τεχνολογιών αυτών θα αποτελέσει τη λεγόμενη «τέταρτη βιομηχανική επανάσταση» και αναμένεται να οδηγήσει σε θεαματική και εκθετική ανάπτυξη.

Ερείσματα σε επαγγελματικούς χώρους

Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, μέχρι το 2025 το 10% του παγκόσμιου ΑΕΠ θα βασίζεται στην τεχνολογία του Blockchain. Τα ανώτατα στελέχη των μεγάλων επιχειρήσεων προετοιμάζονται ήδη για αυτή τη ριζική αλλαγή υποστηρίζοντας τις προοπτικές της νέας τεχνολογίας. Μάλιστα, ειδικοί αναλυτές υποστηρίζουν πως ο αντίκτυπος του Βlockchain αναμένεται να φτάσει σε μέγεθος ακόμα και την έλευση του διαδικτύου.

Η διαφάνεια, η σταθερότητα και η ασφάλεια στις αλληλεπιδράσεις και τις συναλλαγές μέσω Βlockchain αποτελούν μεταξύ άλλων τους ακρογωνιαίους λίθους της πρωτοποριακής τεχνολογίας. Από το 2018, νέες πρωτοβουλίες με βάση το Βlockchain γεννιούνται σε καθημερινή βάση παγκοσμίως αλλάζοντας τα δεδομένα. Παρά το γεγονός πώς παραμένει μια τεχνολογία υπό ανάπτυξη, το Βlockchain έχει ήδη αποκτήσει ισχυρά ερείσματα σε πεδία, όπως:

Επιχειρήσεις

Οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας ήταν οι πρώτες που στηρίχθηκαν στο Βlockchain για την ανάπτυξη νέων ψηφιακών προϊόντων και υπηρεσιών. Η Microsoft δίνει τη δυνατότητα στους πελάτες του Microsoft Azure Enterprise να αποκτήσουν πρόσβαση στο Ethereum Blockchain as a Service. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η Google, η οποία αναπτύσσει ένα ιδιόκτητο μοντέλο Βlockchain για την υποστήριξη του τομέα cloud.

Ψηφιακές Πληρωμές

Τα κρυπτονομίσματα είναι ο κατεξοχήν τομέας όπου χρησιμοποιούνται στο έπακρο οι δυνατότητες της τεχνολογίας του Βlockchain. Παρέχοντας τη δυνατότητα για ασφαλή και αποκεντρωμένο ψηφιακό χρήμα καθώς και απόλυτη ανωνυμία στις συναλλαγές, το Βlockchain έφερε στο προσκήνιο το τέλος των παραδοσιακών νομισμάτων και εγκαινίασε μια νέα εποχή για την παγκόσμια οικονομία.

Πολιτική

Παράλληλα, ολοένα και περισσότερες κυβερνήσεις σε όλη την υφήλιο έχουν εκφράσει έντονο ενδιαφέρον για την τεχνολογία Βlockchain με στόχο τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την αποθήκευση των δεδομένων των πολιτών σε ένα αποκεντρωμένο πλαίσιο.

Τουρισμός

Το Βlockchain έχει αποδειχθεί πως μπορεί να ενισχύσει και την παγκόσμια τουριστική βιομηχανία, δίνοντας τη δυνατότητα στους τουρίστες να πληρώνουν για αγαθά και υπηρεσίες μέσω bitcoin και άλλων κρυπτονομισμάτων.

Δημόσια Διοίκηση

Η τεχνολογία του Βlockchain έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται και για την επίλυση ζητημάτων δημόσιας διοίκησης. Η Κίνα, ούσα μια από τις πιο τεχνολογικά ανεπτυγμένες χώρες στον κόσμο, αξιοποιεί την τεχνολογία του Βlockchain περισσότερο από κάθε άλλη χώρα, επενδύοντας τεράστια κεφάλαια στην ανάπτυξη της τεχνολογίας. Το κινεζικό κράτος τα τελευταία χρόνια έχει εισάγει το Βlockchain και στον δημόσιο τομέα. Σε συνεργασία με την Miaocai Network το υπουργείο Οικονομικών της Κίνας χρησιμοποιεί εκτενώς την τεχνολογία του blockchain για την απλοποίηση των διαδικασιών σχετικών με τη φορολογία όπως η έκδοση φορολογικών εγγράφων.

Εφοδιαστικές Αλυσίδες

Επιπλέον οι εφοδιαστικές αλυσίδες χρησιμοποιούν τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο το Βlockchain. Η τεχνολογία έχει προσφέρει πολλαπλά οφέλη στον κλάδο καθώς οι δυνατότητες του Βlockchain εξυπηρετούν πλήρως τις ανάγκες των βιομηχανιών σε όλο το εύρος των logistics.

Εθνική Ασφάλεια

Το 2016, το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών ανακοίνωσε ένα φιλόδοξο σχέδιο για την ασφαλή αποθήκευση και μετάδοση απόρρητων πληροφοριών και δεδομένων με βάση το Βlockchain. Χρησιμοποιώντας τις δυνατότητες της τεχνολογίας, τα δεδομένα που προέρχονται από συστήματα ασφαλείας κρυπτογραφούνται και αποθηκεύονται με τέτοιο τρόπο που περιορίζεται σημαντικά το ρίσκο παραβίασης. Το Βlockchain μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την υποστήριξη κοινωνικών ομάδων οι οποίες υφίστανται διακρίσεις, καθώς η τεχνολογία δίνει τη δυνατότητα επικοινωνίας και οργάνωσης στο διαδίκτυο προστατεύοντας παράλληλα την ανωνυμία των χρηστών.

Real Estate

Στην Ουκρανία πριν λίγο καιρό πραγματοποιήθηκε η πρώτη αγοραπωλησία ακινήτου παγκοσμίως μέσω Βlockchain. Ο διάσημος υπέρμαχος των κρυπτονομισμάτων και ιδρυτής του TechCrunch, Michael Arrington πούλησε ένα ακίνητο στην περιοχή του Κιέβου στηριζόμενος στο Βlockchain Ethereum σε συνεργασία με την Propy, την νεοφυή επιχείρηση που εξειδικεύεται στις αγοραπωλησίες ακινήτων μέσω Βlockchain

Ασφάλειες

Η εφαρμογή του blockchain στην ασφαλιστική αγορά αποτελεί μια από τις βασικές προτεραιότητες των μεγάλων ασφαλιστικών εταιρειών μέχρι το 2030, οι οποίες στοχεύσουν τόσο στη δημιουργία νέων καινοτόμων προϊόντων όσο και στην καλύτερη κάλυψη των αυξανόμενων αναγκών των ασφαλισμένων.

Blockchain και Πανεπιστήμιο Λευκωσίας

Η εκπαίδευση πάνω στο blockchain παραμένει ιδιαίτερα περιορισμένη, παρά την τεράστια ανάπτυξη της τεχνολογίας τα τελευταία έτη. Το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας υπήρξε πρωτοπόρο στον τομέα αυτόν επιδεικνύοντας τις εξής πρωτιές:

Πρώτο πανεπιστήμιο που δέχεται Bitcoin ως μέσο πληρωμής για τα δίδακτρα (2013).
Πρώτο πανεπιστήμιο παγκοσμίως που προσφέρει ένα πρωτοποριακό μεταπτυχιακό στα ψηφιακά νομίσματα (MSc in Digital Currencies) το οποίο διδάσκεται εξ αποστάσεως (από το 2014) και είναι εξ ’ολοκλήρου αφιερωμένο στην εμβάθυνση της τεχνολογίας blockchain και των ψηφιακών νομισμάτων. Εκατοντάδες από τους απόφοιτους αυτού του εξειδικευμένου μεταπτυχιακού, εργοδοτούνται σε σημαντικές και υψηλές θέσεις της χρηματοπιστωτικής σφαίρας παγκοσμίως.
Πρώτο πανεπιστήμιο παγκοσμίως που προσφέρει μαζικό ανοιχτό διαδικτυακό μάθημα στις βασικές πτυχές της τεχνολογίας blockchain, και το οποίο έχουν παρακολουθήσει περισσότεροι από 45.000 μαθητές σε πάνω από 110 χώρες.
Υπήρξε το πρώτο πανεπιστήμιο στον κόσμο το οποίο εξέδωσε τίτλους σπουδών στο Blockchain (από το 2014) και πλέον εξελίσσει την τεχνολογία αυτή μέσω της θυγατρικής εταιρείας Block.co. Μέσω της εταιρείας αυτής δίνεται πλέον η δυνατότητα στην οποιονδήποτε εταιρεία, οργανισμό ή ενδιαφερόμενο να επιβεβαιώσει εύκολα και γρήγορα την αυθεντικότητα ακαδημαϊκών τίτλων στο blockchain.
Το Institute For the Future, το οποίο λειτουργεί ως τμήμα του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, διαθέτει σήμερα μια από τις μεγαλύτερες ερευνητικές και ακαδημαϊκές ομάδες παγκοσμίως. Ως μέλος στην Ευρωπαϊκή Υποδομή Υπηρεσιών Blockchain (European Blockchain Services Infrastructure), καθώς και το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο και Φόρουμ για το Blockchain (European Blockchain Observatory and Forum) συμμετέχει ενεργά και ουσιαστικά στη χάραξη πανευρωπαϊκής στρατηγικής στο Blockchain, τόσο σε ζητήματα υποδομής, όσο και στη διαμόρφωση της ευρύτερης πολιτικής.

Πρόγραμμα MSc in Blockchain and Digital Currency και δια ζώσης

Το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας ως πρωτοπόρο στην εκπαίδευση στο χώρο του Blockchain, εισαγάγει από την προσεχή ακαδημαϊκή χρονιά το πρώτο δια ζώσης μεταπτυχιακό πρόγραμμα στα ψηφιακά νομίσματα και το blockchain, το οποίο θα διδάσκεται στα ελληνικά, καλύπτοντας έτσι ένα σημαντικό κενό στην ακαδημαϊκή εκπαίδευση. Το νέο πρόγραμμα, αποτελεί συνέχεια του εξ’ αποστάσεως μεταπτυχιακού που προσφέρεται με επιτυχία από το 2014 στα αγγλικά.

Η ευέλικτη δομή και κατευθύνσεις του προγράμματος, επιτρέπουν σε φοιτητές από κλάδους όπως οικονομικά, χρηματοοικονομικά, διοίκηση επιχειρήσεων, νομική και πληροφορική να συνδέσουν τις προηγούμενες γνώσεις και εμπειρίες τους με τον χώρο των ψηφιακών νομισμάτων και του blockchain. Συμμετέχοντας στο πρόγραμμα, οι φοιτητές γίνονται μέρος μιας αποκλειστικής ομάδας ειδικών στους τομείς των επιχειρήσεων, χρηματοοικονομικών και πληροφορικής με εξειδικευμένη γνώση, εμπειρία, και ευρεία κατανόηση των χρηματοοικονομικών, νομικών και τεχνολογικών πτυχών του blockchain καθώς και του πώς αυτές θα μεταβάλλουν την κοινωνία και την οικονομία σε παγκόσμιο επίπεδο.